Қазақстанда балалардың жоғары білім алу мүмкіндігін кеңейту және қаржылық қолдау көрсету мақсатында «Келешек» бірыңғай ерікті жинақтау жүйесі іске қосылды. Бұл жүйе ата-аналарға балаларының білім алуына қажетті қаражатты алдын-ала жинақтауға мүмкіндік береді.
Жүйенің негізгі ерекшеліктері:
— бастапқы білім беру капиталы: 5 жасқа толған балаларға мемлекет тарапынан 60 АЕК (2025 жылы 235 920 теңге), ал жетім балаларға 120 АЕК (471 840 теңге) көлемінде біржолғы төлем беріледі;
— мемлекеттік сыйлықақы: Жыл сайын ата-аналардың салымдарына 5% (әлеуметтік осал топтар үшін 7%) мөлшерінде мемлекеттік сыйлықақы қосылады;
— инвестициялық кіріс: сақтандыру компаниялары мен банктер салымдарға қосымша инвестициялық табыс есептейді;
— салықтық жеңілдіктер: Ата-аналар жыл сайынғы салымдарының 10%-на дейін салықтық жеңілдіктер алады.
Қатысу тәртібі:
Ата-аналар екінші деңгейлі банктерде немесе сақтандыру компанияларында шот ашып, жыл сайын кемінде 12 АЕК (2025 жылы шамамен 47 184 теңге) мөлшерінде жарна төлеуі қажет.
Жинақталған қаражатты пайдалану:
Жиналған қаражатты жоғары оқу орындары мен колледждерде оқу ақысын төлеуге, сондай-ақ тұрғын үй жағдайын жақсартуға немесе үшінші тұлғаларға аударуға болады.
Жүйенің артықшылықтары:
Білім беру жинақтаушы сақтандыру шарты бойынша сақтандыру қорғаныстарының болуы. Қаражаттарды жинақтаушы ата-анамен күтпеген жағдайлар орын алған жағдайда (1 немесе 2 топтағы мүгедектік, нәтижесінде еңбекке қабілеттілігін жоғалту немесе қайтыс болу) шарт бойынша сақтандыру жарналары тоқтатылады, бірақ сақтандыру мерзімінің соңында бала, кәмелеттік жасқа толғанға дейін қажетті жинақты алады.
Бала 5 жасқа толған кезінде, бірақ 6 жаста емес, мемлекеттен 60 АЕК мөлшерінде бастапқы білім беру капиталын алу (халықтың әлеуметтік осал топтары үшін – 120 АЕК).
Бала 18 жасқа толған кезде жинақталған соманы ұлғайту мақсатында білім беру жинақтаушы сақтандыру шарты бойынша барлық қолда бар жинақтарды және Ұлттық қорда жинақталған барлық жинақтарды біріктіру мүмкіндіктері, бұл білім алуға жинақталған қаражаттың көлемін айтарлықтай ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Қосымша мүмкіндіктер:
«Келешек» жүйесіне қатысушылар кейбір жоғары оқу орындарында оқу ақысына жеңілдіктер ала алады. Мысалы, Сәтбаев университеті жүйе қатысушыларына 20%-дан 50%-ға дейінгі жеңілдіктер ұсынады.
«Келешек» жүйесі – балалардың білім алуына қаржылық қолдау көрсетудің тиімді құралы. Ата-аналар үшін бұл – балаларының болашағына сенімді инвестиция.
«Төлеби-ақпарат».
