Біз, қазақтар өзімізді жылқы мінезді халықпыз дейміз. Қазіргінің қазақтары жылқының етін, қазысы мен қартасын жеп, қымызы мен саумалын ішіп алып өздерін жылқы мінезділердің қатарына санап жүр. Бірақ, олай емес, ақиқатын айтсақ, олардың бірінің бойынан жылқыға тән мінезді емге таппайсыз.
Жылқы мінезді болу үшін тұлпар баптап, оның шөбін, жемі мен суын уақтылы беріп, көкпар шауып, бәйгеге жүйрік қосып, желіге құлын байлап дегендей қолыңыздан күнде жүгеніңіз бен шылбырыңыз, құрығыңыз түспеуі керек. Нағыз қазаққа тән жылқы мінезін сонда ғана бойыңызға сіңіре аласыз. Сонау қар жамылған өлкедегі саха ағайындар мұздың он бір түрінің, ал жүйрік мінген қазақтар жылқының отызға тарта түрінің түсін ажырата алады екен. Соның ішінде ең сирек ұшырасатын жылқы түрі – ақтаңгер.
Қазақ прозасына басқа ешкімге ұқсамайтын өз үнімен келген Мархабат Байғұт ағамыз қазақ әдебиетінің нағыз ақтаңгері болатын. Бүгіндері арамызда жүргенде Мархабат ағаның 80 жасқа келген мерей жасын өзімен бірге атап өткен болар едік.
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Қазақстанның құрметті журналисі, халықаралық «Алаш» және «Түркі әлеміне қызмет» сыйлықтарының, «Құрмет», «Парасат», «Барыс» ордендерінің иегері, Оңтүстік Қазақстан облысының Құрметті азаматы М.Байғұт өзінің ең алғашқы шұрайлы әңгімелерімен әдебиетсүйер қауымның жүрегін жаулап алған нағыз ақтаңгердің өзі болатын. Ол қазақ журналистикасын да биік белеске көтеріп кетті.
Бүгіндері Түркістан облысында жазушының туғанына 80 жыл толуына орай «Әдебиет әлемінің ақтаңгері» деген тақырыпта Мархабат оқуларының байқауы өтуде.
Ауданда жеңімпаз атанған үміткерлер облыстық байқауда бақ сынайды. Төрт кезеңнен тұратын бұл байқауды аудандық орталықтандырылған кітапхана кітапханашылары аудандық мәдениет үйінде ұйымдастырып, өткізді.
Бірінші кезеңге қатысушылар М.Байғұт шығармаларынан иллюстрациялық сурет салудан, екінші кезеңге қатысушылар жазушы шығармаларын мәнерелеп оқудан өзара бақ сынасты. Үшінші кезеңде сынға түсушілер қаламгердің жарық көрген мақалаларына зерделеу жоба жұмыстарын қорғады. Төртінші кезең бойынша жазушы шығармаларынан көрерменге сахналық қойылым көрсетті.
Ашығын айту керек, кейбір үміткерлер байқауға дайындықсыз келгені байқалып қалды. «Жүйріктен жүйрік озар жарысқанда» демекші, қазылар алқасының шешімімен бірінші кезең бойынша Бірінші Мамыр ауылдық кітапхансының оқырманы 9-сынып оқушысы Гауһар Ералхан, екінші кезең бойынша Ленгірдегі арнайы дарынды балалар мектеп-интернатының 7-сынып оқушысы Айару Тұрдыбек, үшінші кезең бойынша қалалық кітапхананың оқырманы, 10-сынып оқушысы Нұрбибі Жүніс, төртінші кезең бойынша Қайнар ауылдық кітапханасының кітапханашысы Нұржамал Амангелдиева жеңімпаз деп танылып, Түркістан қаласында өтетін облыстық байқауда аудан намысын қорғайтын болды.
Жеңімпаздар мен жүлдегерлерге, байқауға белсене қатысушыларға бағалы сыйлықтар мен аудандық орталықтандырылған кітапхана директоры С.Шишкинаның Алғыс хаттары табыс етілді.
Байқауға қатысушылар мен көрерменге аудандық мәдениет үйінің өнерпаздары халық әндерін тарту етті.
Ә.МОНТАЕВА,
аудандық кітапхананың кітапханашысы.
